Berengroep nu ook ISO 9001-gecertificeerd

We hebben iets te vieren! Sinds mei 2023 mogen we, naast ISO 27001, het predicaat ISO 9001 voeren (kwaliteitsmanagement). Drie dagen lang onderzocht Kiwa of we voldoen aan de normen voor informatiebeveiliging en kwaliteit. We zijn beretrots dat we geslaagd zijn!

ISO 9001 is een internationaal erkend kwaliteitskeurmerk. Het certificaat betekent dat we aantoonbaar bezig zijn om te voldoen aan de eisen en verwachtingen van al onze klanten. Het betekent dat wij ervoor zorgen dat onze klanten tevreden blijven en we onszelf blijven verbeteren.

Wordt 2021 het jaar van de toegankelijkheid? Deze vijf punten verdienen de aandacht

Met de erkenning van de Nederlandse Gebarentaal werd in 2020 een belangrijke mijlpaal bereikt voor doven en slechthorenden. Een mooie stap in de richting van meer maatschappelijke toegankelijkheid. Maar er is nog veel meer winst te behalen. Wat zal 2021 brengen op dit gebied? De volgende vijf onderwerpen zouden wat ons betreft aan het einde van dit jaar afgevinkt mogen worden.

Toegankelijke video? Zorg voor ondertiteling!

Het is veel doven en slechthorenden een doorn in het oog: de gebrekkige of ontbrekende ondertiteling bij tv-programma’s. Hoewel er meer programma’s ondertiteld worden en de ondertiteling ook beter wordt, is het nog steeds ondermaats. Het zou mooi zijn als alle programmamakers en omroepen zich hier hard voor maken en voor eens en altijd zorgen dat goede ondertiteling van alle programma’s de norm is. Een relatief eenvoudige maar zeer waardevolle stap op weg naar toegankelijkheid.

Dit geldt overigens ook voor video’s. Het is onvoorstelbaar hoe vaak mensen nog video’s plaatsen zonder ondertiteling. Een enorme groep potentiële kijkers wordt daarmee direct buitenspel gezet. Terwijl het zo eenvoudig is om ondertitels aan je video toe te voegen. Dus we zeggen het nog maar eens: maak er een gewoonte van om al je video’s van ondertiteling te voorzien. Mocht je het niet in het kader van toegankelijkheid willen doen, je video’s worden er ook beter door bekeken.

Iedereen leert (een beetje) gebarentaal

Op 12 maart 2020 was er voor het eerst een gebarentolk aanwezig bij een persconferentie van de Rijksoverheid en een groot deel van Nederland viel als een blok voor gebarentolk Irma Sluis. Hoe mooi zou het zijn als we niet alleen de tolk omarmen, maar ook de taal. En dan dus niet alleen door te zeggen hoe leuk het is om naar te kijken, maar door het zelf ook te leren. Het is al vaker geopperd, besproken en onderzocht: de mogelijkheid om gebarentaal als vak op school in te voeren. Standaard op de basisschool en als keuzevak op de middelbare school.

Of in wat voor vorm dan ook, maar zo dat in de toekomst iedereen een bepaalde basis aan gebarentaal beheerst en de rest van zijn leven kan gebruiken. Het hoeft niet perfect te zijn. Maar voldoende om je klanten te helpen, je patiënten gerust te stellen of je buurman te vragen hoe het gaat, als hun moedertaal gebarentaal is. En voor iedereen die schooltijd al achter zich heeft gelaten, er zijn al verschillende manieren om gebarentaal te leren. Dus wacht niet tot je kinderen straks gebaren maken die jij niet begrijpt en kijk nu vast wat de mogelijkheden zijn.

Een gebarentolk hoort er gewoon bij

De inzet van een gebaren- of schrijftolk is natuurlijk voor de vele doven en slechthorenden in Nederland niet iets bijzonders. Er zijn ruim 600 geregistreerde tolken die dagelijks niets anders doen dan gesprekken vertalen. Maar wat voor hen en voor de tolkgebruiker als normaal en noodzakelijk wordt gezien, is voor horend Nederland vaak nog iets wat bijzonder is en zeker niet vanzelfsprekend. Ruim een jaar na die eerste persconferentie zijn er nog steeds mensen die de aanwezigheid van een gebarentolk als storend of irritant bestempelen. Mensen die zich afvragen of het echt wel nodig is zo’n wapperende persoon naast de minister.

Maar niet alleen daar. Er zijn nog steeds tolken die geweigerd worden bij de zwemles of bij een theatervoorstelling omdat het de andere aanwezigen te veel afleidt. Personeelsfeestjes waarbij die ene dove collega zelf maar moet zorgen dat hij de speeches kan volgen want alleen voor hem hoeft er geen tolk te komen, zo belangrijk is het nou ook weer niet. Concerten waar dove bezoekers niet heen kunnen omdat ze geen ticket voor de tolk kunnen betalen. Situaties die doven en slechthorenden helaas maar al te bekend zullen voorkomen. Het zou mooi zijn als organisaties en instanties meer begrip tonen en zelf actief meedenken over de mogelijkheden om toegankelijk te zijn. En vooral dat niemand meer opkijkt van de aanwezigheid van een tolk.

Elke organisatie biedt toegankelijke communicatie

Hoe fijn zou het zijn als je een tolk kunt inzetten, zonder dat je daar zelf van tevoren over hoeft na te denken. Bijvoorbeeld in de bouwmarkt als je ter plekke advies wilt over bepaalde materialen. Of op het vliegveld, als je om moet boeken. In de bibliotheek als een boek niet kunt vinden. In het gemeentehuis, in het ziekenhuis, in het pretpark… waar je maar wilt eigenlijk.

Met de Tolkcontact-app kun je zelf, via je eigen tolkuren, eigenlijk al overal direct een tolk op afstand inzetten. Dat is fijn, maar nog fijner is het als organisaties, instanties en dienstverleners zelf zorgen voor een dergelijke vorm van toegankelijkheid. Een aantal gemeenten biedt dove en slechthorende bezoekers al de mogelijkheid op de website om met een medewerker te bellen via KPN Teletolk. De volgende stap is dat organisaties zelf zorgen dat er een tolk (op afstand) beschikbaar is: Bent u doof of slechthorend? U kunt desgewenst met ons communiceren in gebarentaal of via tekst. Onze gebarentolk vindt u op balie 2, de schrijftolk staat op balie 3.

Niet alleen toegankelijk maar ook echt inclusief

Alle bovengenoemde punten kunnen bijdragen aan meer toegankelijkheid voor doven en slechthorenden in Nederland. En we kunnen nog wel een flink aantal punten bedenken die daarbij zouden kunnen staan. De vraag is of het kunnen afvinken van die punten ook voldoende is te kunnen spreken van een inclusieve maatschappij. Ofwel: een maatschappij waarin iedereen volwaardig mee kan doen. Of iemand volwaardig mee kan doen, hangt niet alleen af van beschikbare hulpmiddelen. Nee, het gaat ook om hoe we met elkaar omgaan. En of we openstaan voor elkaars mogelijkheden, cultuur, taal en alles wat ons maakt tot wat we zijn.

Gelukkig zien we steeds meer plekken waar inclusie het uitgangspunt is. Ken jij zo’n initiatief en wil je daar wat over vertellen? Laat het ons weten dan kunnen wij anderen er ook over vertellen. En wil jij ook weten hoe jouw organisatie toegankelijker kan worden voor doven en slechthorenden? Bel ons, wij denken graag mee!

Online werken staat ISO-certificering niet in de weg

Hoewel we inmiddels aardig gewend zijn aan online afspraken waarbij we elkaar op afstand vanachter onze beeldschermen toespreken, voelt de externe audit in het kader van onze ISO-certificering toch wat onwennig. De afgelopen periode hebben we – zij het op afstand – als team gewerkt aan de voorbereiding. Lukt het ons nu ook om dit met elkaar te laten zien aan de auditor?

Het is woensdag en de collega’s die niet vrij zijn, werken allemaal vanaf hun thuiswerkplek. We spreken elkaar dagelijks en we missen elkaar. Maar we zijn er ook wel een beetje aan gewend geraakt. We kunnen elkaar inmiddels even makkelijk online vinden als toen we nog in dezelfde ruimte werkten. Dat is nu bijna drie maanden geleden, het lijkt langer. Het is een jaar geleden dat we (gewoon) op kantoor onze eerste externe audit hadden voor de ISO 27001-certificering. Dat lijkt aanzienlijk korter. Toen slaagden we, zonder tekortkomingen. Een tweede keer is makkelijker, zou je denken. De grote lijnen zijn immers uitgetekend en we weten nu wat van ons verwacht wordt. Dat is waar, maar het voelt toch even spannend nu onze informatiebeveiliging opnieuw onder de loep genomen wordt. Zeker nu we niet bij elkaar zijn.

Terwijl de meeste collega’s starten aan een gewone werkdag, zoekt het ISO-team online verbinding met elkaar. Dit keer in gezelschap van de auditor. De hele dag worden documenten en procedures besproken en uitgeplozen. Alles op afstand. Aan het einde van de dag komt het verlossende woord: zijn we geslaagd? Ja! We hebben opnieuw de certificering ISO 27001 gekregen. En nee, er zijn geen tekortkomingen, wat betekent dat ons informatiebeveiligingsbeleid voldoet aan de gestelde norm! Zijn we net zo trots als vorig jaar? Nou en of! Zelfs als we niet fysiek kunnen samenwerken, blijkt er niets mis met onze samenwerking. En daar zijn we beretrots op.

Alles meekrijgen in een online meeting met Text on Tap

Een tool waarmee je live ondertiteling kunt streamen tijdens online videomeetings? Dat wilden we wij Berengroep wel eens testen. De maandelijkse personeelsborrel werd vanwege corona omgezet naar een grote online pubquiz met meer dan 20 deelnemers. Zouden alle dove en slechthorende collega’s goed kunnen volgen wat er werd gezegd? We probeerden de nieuwe tool Text on Tap uit en spraken achteraf met Davy de Bruijn en Sander Pasveer, de drijvende krachten achter de tool.

Text on Tap is niet volledig nieuw. Het is een online broertje van Text on Top, de draadloze tool die live ondertiteling verzorgt tijdens fysieke presentaties of congressen. Een schrijftolk typt mee wat een spreker zegt, en stuurt deze ondertiteling via een speciale usb-stick in haar laptop, naar een usb-stick die ze aan de spreker geeft. De ondertiteling wordt vervolgens automatisch bovenaan de powerpointpresentatie in een tekstvak getoond. Doven en slechthorenden kunnen op hetzelfde scherm meelezen wat de spreker zegt. Ze hebben dus geen apart scherm nodig voor de tolktekst. Met Text on Tap gebeurt hetzelfde, alleen dan wordt de tekst niet via usb-sticks ter plekke verstuurd, maar streamt de schrijftolk de ondertiteling naar de beveiligde Text on Tap-server, zodat je via internet de gesproken tekst kunt meelezen.

Coronacrisis en Formule 1-wedstrijden

Door de coronacrisis gingen mensen ineens massaal online vergaderen. Ook werden er steeds meer presentaties of workshops via livestreams op internet aangeboden. Leuke oplossingen, die alleen nog niet altijd toegankelijk waren voor doven en slechthorenden. Zo ontstond het idee voor Text on Tap. ‘Maar het idee voor Text on Tap is eigenlijk al eerder ontstaan,’ zegt Davy lachend. ‘Ik ben namelijk een groot fan van Formule 1-wedstrijden en ik wilde deze races heel graag toegankelijk maken voor doven en slechthorenden. Het commentaar bij deze uitzendingen wordt namelijk niet ondertiteld door zenders als Ziggo Sport. Ik was al een tijdje op zoek naar een manier om dit te doen, onder andere via YouTube. Dat werkte wel, maar het liep altijd vertraging op, en dat wil je juist niet. Dus toen klopte ik bij Sander aan en vroeg of hij nog een mooie oplossing had waarmee ik direct mijn tolktekst kon streamen.’

Sander: ‘En dat had ik! Text on Tap bestond al min of meer, maar het stond nog in de kinderschoenen; het was nog niet meer dan een beetje ‘spielerei’. Maar toen stond het coronavirus voor de deur en kwam alles ineens in een stroomversnelling.’

Tekst op hetzelfde scherm

Wij willen weten hoe de tool werkt en zetten hem in tijdens onze online personeelsborrel, waarin we met meer dan 20 deelnemers een pubquiz doen. We krijgen van tevoren een link naar een beveiligde omgeving waar we de ondertiteling kunnen meelezen. De schrijftolk neemt deel aan ons vergaderplatform, typt mee wat iedereen zegt, en streamt haar tolktekst live naar de betreffende browser. Zo kunnen we direct meelezen wat onze collega’s allemaal zeggen. En dat is maar goed ook, want we willen alles meekrijgen om die quiz te kunnen winnen.

Sommige collega’s schakelen tussen het venster van de vergadering, en het venster waar de tolktekst staat, maar dat blijkt achteraf niet nodig. ‘Je kunt als tolkgebruiker verschillende instellingen kiezen voor het lezen van de tekst’, legt Sander uit. ‘Je kunt het inderdaad op een apart venster openen, maar we merkten dat gebruikers het, net als bij een fysieke presentatie met Text on Top, vaak fijner vinden om de tekst mee te lezen op hetzelfde scherm. Dat kan nu ook met Text on Tap met een speciaal overlay-programmaatje.’

Onze conclusie na de eerste online personeelsborrel met pubquiz: Text on Tap is een ontzettend fijne tool. Dankzij de live ondertiteling krijgen we niet alleen de officiële vragen, maar ook ook alle grapjes en roddels volledig mee. Ook prettig: de schrijftolk hoeft haar scherm niet te delen bij Text op Tap, dus we kunnen elkaar allemaal zien én de borrel volgen. We hoeven niks meer te missen. Nou ja, hooguit de eerste prijs dan, want er kon helaas maar één de winnaar van de pubquiz zijn…

Wat heb je nodig om Text on Tap te gebruiken?

Heb je binnenkort ook een online meeting, lezing of workshop en wil je graag een schrijftolk inzetten? Vraag dan of zij/hij Text on Tap gebruikt. Je hoeft hier als tolkgebruiker in principe niets extra’s voor te regelen. Schrijftolken die al gewend zijn om met Text on Top te werken zullen geen moeite hebben met Text on Tap. Davy: ‘Het voordeel is, dat Text on Tap voor een groot gedeelte hetzelfde werkt als Text on Top. Je hebt geen extra programma nodig. We voegen bijvoorbeeld heel veel autocorrecties toe, en die kun je ook gewoon gebruiken voor Text on Tap. Het enige verschil is dat je de tekst nu naar een browser stuurt, en niet via een usb-stick zoals je dat gewend bent. Natuurlijk heb je wel wat extra kennis nodig, maar dat leren we je in onze workshops.’

Meer weten?

De website Text on Tap is nog in ontwikkeling, maar je kunt er al veel informatie vinden. Ben je schrijftolk en wil je graag een workshop volgen bij Davy? Kijk dan op haar website Het Schrijfhuis.

‘Niemand mag worden belemmerd in zijn keuzes’

Een gebarentolk naast de Koning tijdens de Troonrede? Als het aan Tweede Kamerlid Attje Kuiken ligt, wordt dat straks heel normaal. We spreken haar over het erkennen van Nederlandse Gebarentaal en volwaardig meedoen in de samenleving.

Ze is niet de eerste, en ook niet de enige die zich in de Tweede Kamer inzet voor de rechten van mensen met een beperking. Maar als we het hebben over het wetsvoorstel om Nederlandse Gebarentaal te erkennen als officiële taal, komt Tweede Kamerlid Attje Kuiken al gauw naar voren. Ze nam het stokje over van partijgenoot Roelof van Laar, die namens de PvdA al eerder, in 2016, dit wetsvoorstel indiende. Deze eerdere poging werd niet aangenomen in de Tweede Kamer en moest daarom worden aangepast en uitgebreid. Dat deed Attje Kuiken in samenwerking met Carla Dik-Faber (ChristenUnie) en Jessica van Eijs (D66) en in samenspraak met vertegenwoordigers van de dovengemeenschap. In september 2019 werd het vernieuwde wetsvoorstel ingediend. Of het deze keer wel wordt aangenomen, wachten we op het moment van dit schrijven nog af.

Beperkt aantal tolkuren

‘We willen dat mensen hun volledige potentieel kunnen benutten en daarin niet belemmerd worden op school, in hun carrière of in het meedoen in de Nederlandse samenleving’, begint Kuiken het gesprek vanuit haar kamer in het Tweede Kamergebouw in Den Haag. ‘Maar er zijn voor doven en slechthorenden op verschillende terreinen nog veel obstakels om volwaardig mee te kunnen doen.’ Kuiken verdiepte zich in de verschillende situaties waar mensen met een auditieve beperking tegenaan lopen. ‘Ik wist bijvoorbeeld wel dat er tolken Nederlandse Gebarentaal beschikbaar waren, want die zetten we zelf ook in op ons congres. Maar ik had me niet gerealiseerd dat het soms moeilijk is om een tolk te vinden en dat het aantal tolkuren dat je als dove of slechthorende vergoed krijgt beperkt is. Zo sprak ik iemand die van zijn werkgever een mooie opdracht had gekregen, maar onvoldoende tolkuren had om zijn werk ook optimaal te kunnen doen. Of een neurowetenschapper die niet genoeg tolkuren over had om een compleet congres bij te kunnen wonen. Dit zijn drempels die beslecht moeten worden, want er gaat potentie verloren door beperkte tolkuren. De erkenning van gebarentaal helpt daarbij.’

Crisiscommunicatie

Meedoen aan de samenleving gaat niet alleen over werk en onderwijs, maar ook over toegang krijgen tot belangrijke informatie. Dat dit vaak nog niet goed is geregeld voor dove en slechthorende mensen die afhankelijk zijn van Nederlandse Gebarentaal, werd duidelijk toen er op 18 maart 2019 een aanslag werd gepleegd op een tram in Utrecht. ‘Dit was een acute situatie van crisiscommunicatie, waarbij het essentieel is dat iedereen goed geïnformeerd wordt’, licht Kuiken toe. ‘Iedereen wil het nieuws volgen en weten wat er aan de hand is. Als je dan beseft dat er op zulke momenten geen gebarentolk wordt ingezet, waardoor de informatie dove mensen dus niet bereikt, dan lijkt mij dat heel beangstigend voor hen. Dat geldt ook voor andere crisissituaties, zoals een grote stroomstoring of het uitvallen van het alarmnummer 112. Iedereen moet deze informatie kunnen volgen. Ondertiteling is geen volwaardig alternatief voor dove mensen voor wie gebarentaal hun moedertaal is. Dat heb ik geleerd van de mensen uit de dovengemeenschap.’

Songfestival en Troonrede

Nederland loopt niet voorop als het gaat om het inzetten van een tolk Nederlandse gebarentaal in publieke situaties. In andere landen zoals Amerika is het heel normaal om een gebarentolk te zien op persvoorlichtingen of tijdens een speech naast een prominent persoon. ‘Op het moment dat het meer zichtbaar is, wordt het ook meer geaccepteerd’, vervolgt Kuiken. ‘Dan ga je het normaal vinden dat er een tolk naast iemand staat. Iedereen was lyrisch over de vertaling van het songfestival door tolken Nederlandse Gebarentaal, omdat men dat nu nog ziet als een soort gadget. Dat is natuurlijk leuk, maar het moet ook in andere communicatie een rol gaan spelen.’

De eerste stap is gezet: sinds 11 oktober wordt het wekelijkse gesprek met de minister-president op vrijdagavond vertolkt in gebarentaal. Daarvoor moet je nu nog wel naar een speciaal kanaal schakelen. ‘Het feit dat het gesprek met de minister-president nu getolkt wordt in Nederlandse Gebarentaal vind ik heel positief. Als mensen dat gewend zijn, zal het een vanzelfsprekendheid worden. Het zou natuurlijk heel mooi zijn als er straks bij de troonrede van Koning Willem-Alexander ook een gebarentolk in beeld is. De Koning gelooft heel erg in een inclusieve samenleving, dus ik denk dat hij dat zou toejuichen.’

Opkomen voor potentie

Voor het allemaal zover is, moeten we dus eerst nog even afwachten of het wetsvoorstel wordt aangenomen door de Tweede Kamer. Attje Kuiken is optimistisch. ‘Ik kan me niet voorstellen dat het wetsvoorstel het niet gaat halen, als mensen het belangrijk genoeg vinden en zien dat het nodig is. Als we niet kijken naar wat het kost, maar juist naar wat het oplevert: vijftienduizend dove mensen die volwaardig kunnen meedoen in de samenleving en worden erkend in hun zijn. Ik vind het niet uit te leggen dat mensen belemmerd worden in hun keuzes omdat we geen tolk hebben geregeld, of dat mensen zich niet veilig voelen als er een crisis is en de communicatie hen niet bereikt. Ik vind het onverteerbaar dat alleen het niet goed kunnen horen een belemmering is voor wie je mag of kunt zijn. Dat raakt mij, ook al ben ik zelf niet afhankelijk van gebarentaal. Het gaat niet alleen om de belangen van doven en slechthorenden. De erkenning gaat ook om het opkomen voor potentie en zorgen dat kwetsbaarheid niet nodig is. Het zou toch mooi zijn als we daar samen met elkaar voor strijden?’

Een goed begin

Attje Kuiken is gepassioneerd om de erkenning van de Nederlandse Gebarentaal te regelen en ze ontvangt graag jouw input. Wat zou jij graag als eerste willen verbeteren als het gaat om volwaardig meedoen aan de maatschappij? Attje Kuiken hoort het graag! Je kunt haar via Facebook benaderen of een e-mail sturen. Kijk op www.pvda.nl/politici/attje-kuiken voor meer informatie.